Dr Izabella Tymińska, autorka Fot. I. Tymińska

Wprowadzenie nowych systemów celnych do funkcjonowania obrotu towarowego z krajami trzecimi w Polsce nastąpi 31 października 2024 roku bez okresu przejściowego. Oznacza to, że z dniem 30 października tracą ważność wszystkie pozwolenia na procedurę uproszczoną w miejscu przez zgłaszającego do procedury wywozu.
W marcu odbył się webinar Ministerstwa Finansów w zakresie wdrożenia systemów celnych w Polsce. Niestety informacje przekazane na webinarze i opublikowane odpowiedzi na pytania po webinarze nie mają ze sobą spójności. Zatem należy przyjąć, że obowiązywać będzie to co jest opublikowane w wersji pisemnej na stronach puesc.
Największe kontrowersji budzą informacje dotyczące:
• miejsc uznanych eksporterów,
• miejsc uznanych agencji celnych u eksporterów,
• obowiązku posiadania AEO przez eksporterów,
• oraz pełnego automatyzmu odpraw celnych.

Eksporter i jego miejsce uznane

Ministerstwo Finansów rekomenduje ubieganie się przez eksporterów o miejsca uznane dla procedury standardowej. Jeśli posiadaczem pozwolenia na miejsce uznane będzie eksporter, to zgłoszenia celne wykonywane na jego rzecz będą mogły być składane zarówno przez przedstawiciela pośredniego, jak i bezpośredniego. Wydając pozwolenia na miejsce uznane organ celny będzie kształtował warunki jego wydania i kierował się względami związanymi ze sprawowaniem dozoru celnego, bezpieczeństwem obrotu oraz ochroną rynku krajowego i unijnego. Pod uwagę będą brane takie czynniki, jak: rodzaj wywożonych towarów, ich wartość, kierunek wywozu, rodzaj transportu przy objęciu procedurą wywozu.
Mogą również nastąpić wyłączenia z uzyskania pozwolenia na miejsce uznane do obrotu przesyłkami powyżej 3 mln euro, akcyzowymi, dual use do Rosji i Białorusi, oraz przesyłki masowe w transporcie kolejowym, itp.
Czy należy ubiegać się o zmianę wydanego już pozwolenia na miejsce uznane uzależnione jest od tego co obecnie zapisane jest w pozwoleniu na MU np. w celu dopisania w nim możliwości realizowania w MU przedstawienia towarów do wywozu w procedurze standardowej. Jeżeli dotychczasowa decyzja o uznaniu miejsca zawierała ogólnie zapis, że miejsce to może być wykorzystywane do realizacji procedury wywozu/formalności wywozowych związanych z wyprowadzeniem towaru poza UE eksporter będzie mógł od 31.10.2024 używać tego miejsca uznanego, jako lokalizacji towaru dla zgłoszeń standardowych, numeru tego miejsca uznanego, ale nie będzie mógł samodzielnie zakładać zamknięć i dokonywać konsolidacji przesyłek.

Jeśli zapisy w decyzji nawiązywały do pozwolenia na wpis do rejestru zgłaszającego, to konieczne będzie złożenie wniosku o zmianę pozwolenia w zakresie wpisania do decyzji możliwości obsługi zgłoszeń standardowych plus ewentualnie stosowania zamknięć urzędowych.

Miejsca uznane agencji celnych u eksporterów lub w centrum logistycznym, gdzie dokonuje się załadunek towaru

Pozwolenie na miejsce uznane może posiadać agencja celna u swojego eksportera, którego obsługuje lub w swoim centrum logistycznym. Działać wówczas musi jako przedstawiciel celny pośredni eksporterów.
W przypadku konsolidacji przesyłek, warunek podmiotowy związany z posiadaniem pozwolenia AEO, musi być spełniony przez wnioskodawcę/posiadacza pozwolenia na miejsce uznane. Jeżeli pozwolenie na miejsce uznane posiada przedstawiciel celny (m.in. agencja celna), która dostała zgodę na konsolidację przesyłek, to może jej dokonywać w imieniu wszystkich obsługiwanych w tym miejscu eksporterów, którzy nie muszą spełniać warunku podmiotowego wymaganego dla konsolidacji (czyli nie muszą posiadać statusu AEOF).

Obowiązek posiadania AEO przez eksporterów oraz pełny automatyzm odpraw celnych

Eksporter musi ubiegać się o pozwolenie AEO w zakresie zarówno bezpieczeństwa i ochrony jak i uproszczeń celnych, aby móc dokonywać konsolidacji przesyłek w swoim miejscu uznanym. Jednocześnie to AEOF będzie niezbędne do podłączenia takiego eksportera do pełnego automatyzmu odpraw celnych, aby to system dokonywał zwolnienia towaru do procedury celnej, a nie funkcjonariusz celno-skarbowy.

Podsumowanie

W trakcie webinaru podkreślano rolę, ale i różnice pomiędzy ogniwami łańcucha dostaw w obrocie towarowym. Istotne elementy w tym łańcuchu dostaw, jeśli chodzi o procedurę wywozu, może zapewnić tylko eksporter, dlatego też rekomendowano spełnienie prawnych formalności wywozowych zgodnie z przepisami celnymi, w tym środków polityki handlowej oraz środków zakazu i środków ograniczających, zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony w procesie dostawy towarów do spedytora, przewoźnika lub agenta celnego. W większości przypadków eksporter podaje dane dotyczące bezpieczeństwa i ochrony w zgłoszeniu celnym wywozowym. W związku z tym zasadniczo, jeżeli eksporter posiada status AEOS (F), stopień ograniczenia jego kontroli pod kątem bezpieczeństwa i ochrony jest znacznie większy.

Autor: dr Izabella Tymińska, ekspert ds. ceł, prawa celnego, handlu zagranicznego

https://www.linkedin.com/in/dr-izabella-tymińska-ekspert-celny/
https://www.facebook.com/Ekspert.celny.Doradztwo.celne/
https://twitter.com/DrTyminska
www.ekspertcelny.pl